7. Տարրի կարգաթիվը 11 է: Արդյո՞ք կարող արող ենք պնդել, որ նրա ատոմում կա.
1. 11պրոտոն ոչ
2. 11 նեյտրոն ոչ
3. 11նեյտրոն և 11էլեկտրոն ոչ
8. Քիմիական տարրի կարգաթիվը 7 է: Ո՞րն է 5 մոլեկուլ այդ տարրի ատոմներից կազմված նյութը.
1. 5 N
2. N5
3. 5n2
4. 5P
9. Տարրը գտնվում է երրորդ պարբերության հինգերրորդ խմբի գլխավոր ենթախմբում։ Որ՞ն է այդ տարրը.
1. ազոտ
2. ֆոսֆոր
3. ալյումին
4. արսեն
10. Ո՞րն է մեկ ատոմ թթված ծնի իրական զանգվածը
1. 26,56 10-27գ
2. 16գ
3. 32գ
4. 53,44 • 10-27գ
Ձվի բաղադրությունը
Ձուն բաղկացած է 12% կեղևից, 56% -ը սպիտակուցից և 32% դեղնուցից: Կեղևի տակ անմիջապես գտնվում են երկու թաղանթ՝ արտաքին և ներքին թաղանթները: Այս թաղանթները պաշտպանում են ձվի պարունակությունը բակտերիաներից: Ձվի կեղևը պարունակում է 3% ֆոսֆոր և մագնեզիում, նատրիում, կալիում, ցինկ, մանգան, երկաթ, պղինձ և այլ օրգանական բաղադրիչներ:
Ձվի սպիտակուցի մասին
Ձվի սպիտակուցը թափանցիկ բան է, որը շրջապատում է ձվի դեղնուցը: Ձվի սպիտակուցը ծառայում է որպես դեղնուցի հարվածից պաշտպանելու համար և սննդարար նյութեր է ապահովում զարգացող սաղմին (բեղմնավորված ձվերում): Այն նաև աներևակայելի սննդարար մթերք է:
Ձվի դեղնուցի մասին
Ձվի դեղնուցը կազմված է մոտավորապես 50% խոնավությունից և 50% պինդ նյութերից: Պինդ նյութերից 17%-ը սպիտակուցներն են, 30%-ը՝ ճարպերը և էմուլգատորները (հիմնականում լեցիտինը, որը կազմում է դեղնուցի մոտ 10%-ը), իսկ 3%-ը՝ հանքային մոխիրից և դեղնավուն կարոտինոիդ պիգմենտներից, որոնք դեղնուցին տալիս են իրենց հատկությունները և գույն:
Ձվի օգտակարությունը
Ձուն նաև պարունակում է օգտակար քանակությամբ A, E, B5, B12 վիտամիններ, ինչպես նաև երկաթ, յոդ և ֆոսֆոր՝ բոլոր կենսական սնուցիչները ձեր առողջ և հավասարակշռված սննդակարգին աջակցելու համար:
1. Ո՞ր մետաղների օքսիդներն են ջրում լուծելի: Թվարկ ե՛ ք այդ մետաղները:
Ջրի հետ փոխազդում են I և II խմբերի գլխավոր ենթախմբերի մետաղների օքսիդներըառաջացնելով լուծելի կամ քիչ լուծելի հիդրօքսիդներ ալկալիներ:
Այդ մետաղներն են` Na, K, Ca, Ba, Li
2. Որո՞նք են կոչվում հիմնային օքսիդներ: Բերե՛ք հինգ օրինակ:
Հիմնային են կոչվում այն օքսիդներ որոնց համապատասխանում են հիմքեր
Na2O, K2O, CuO, CaO, BaO, FeO
3. Գրե՛ք հետեւյալ օքսիդներին համապատասխանող հիդրօքսիդների բանաձեւերն ու
անունները`
Li2O –> LiOH լիթիումի հիդրօքսիդ
CaO –> Ca(OH)2 Կալցիումի հիդրօքսիդ
4. Ներկայացրե՛ք լիթիումի, նատրիումի, մագնեզիումի, բարիումի, ցինկի, պղնձի (II) եւ եր-կաթի (III) հիդրօքսիդների բանաձեւերը։
լիթիումի – LiOH
նատրիումի – NaOH
մագնեզիումի – Mg(OH)2
բարիումի – Ba(OH)2
ցինկի – Zn(OH)2
պղնձի (II) – Cu(OH)2
եւ եր-կաթի (III) – Fe(OH)3
5)Ո՞ր ինդիկատորի գույնն է նույնը և ջրում, և՛ ալկալու լուծույթում։
1. Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին.
ա) ո՞րն է թթվածին տարրի քիմիական նշանը,
բ) որքա՞ն են թթվածնի հարաբերական ատոմային և մոլային զանգվածները,
գ) ո՞րն է թթվածին տարրի կարգաթիվը,
դ) քանի՞ էլեկտրոն է առկա թթվածնի ատոմի արտաքին էներգիական մակարդակում,
ա) թթվածին տարրի քիմիական նշանը սիմբոլանսը է (S).
բ) թթվածնի հարաբերական ատոմային և մոլային զանգվածները կազմված են ատոմներից և մոլեկուլներից, որոնք կապված են իրար առանց փոքրիկ բացասական կամ փոքրիկ դիրքում գծային բացասական արտաքին հարաբերություններում:
գ) 8
դ) Առկա թթվածնի ատոմի արտաքին էներգիական մակարդակը հաստատվում է ավելի քանի քանին մոլային գազերի դեպքում:
2.Հիմնականում ի՞նչ գործընթացներով է պայմանավորված թթվածնի ծախսը բնության մեջ, և ո՞ր երևույթով է այն վերականգնվում։
Թթվածնի ծախսը հիմնականում կատարվում է մարդկանց կյանքի համար անցնող համալիրվածություններից, նպատակային կարգերով: Բնության մեջ ծախսերը պայմանավորված են կանխելու համար, որպեսզի մարդկանց կյանքի միավորները ավելացնեն։ Այդ ծախսերը գործընթացներով վերականգնվում են բնության ու արդյունավետության մեջ։
3.Գազային խառնուրդը պարունակում է 2,5 մոլ թթվածին և 3 մոլ օզոն: Որքա՞ն է այդ խառնուրդի զանգվածը (գ):
Գազի լեռնային խառնուրդը պարունակում է զանգված, որը բաղկացած է թթվածի հետ համալիրվածից և օզոնից: Այն զանգվածի ծավալը կլինի 2.5 + 3 = 5.5 մոլ:
1) Ո՞րն է նյութի քանակի միավորը
Ա) լիտր
Բ)կգ
Գ)մոլ
2)Տարրը գտնվում է երրորդ պարբերության 5-րդ խմբի գլխավոր ենթախմբում։Ո՞րն է այդ տարրը
Ա)ազոտ
Բ) ֆոսֆոր
Գ) այլումին
Դ) Արսեն
3)Ո՞րն է ածխաթթու գազի բանաձևը
Ածխաթթու գազը բաղկացած է մեթանոլի համարից, որը ստանում է ինչպես շատաթիւ էներգիայի միջոցով, որը միայն լուծում է տարածված միջուկների մէջ։ Այն հասանելի չէ լաբարակ երկրներում և հատուկ գանձերում։
4)Որու՞մ է պղնձի զանգվածային բաժինը ամենամեծը
Ա)Cu0
Բ)CuCl2
Գ)Cu20
Դ)CuSO4
5)Սահմանել քիմիական երևույթ հասկացությունը։ Առաջարկել առնվազն երկու օրինակ։
Քիմիական երևույթը հասկացություն է, որը նպատակ ունի կապել և բավարարել խթանումների ու կապելության միջև։ Օրինակներից մեկը հանդիսանում է հիդրոգենազարգերացման տեսությունը, որտեղ երևույթը կապված է հիմնականում նյութերի միջևի կապի կերպարների և նկատմամբ՝ տեսանյութի փոքրիկ փոքրությունների։
Օրինակ՝ գումարների քաղաքական արահետները և դրանց միջև առկա քամի մոլեկուլային կապերը։
6) Ի՞նչ սկզբունքով են կազմվում քիմիական տարրերի նշանները։ Բերել օրինակներ։
Կենսաբանության կառուցվածքների ամենահիմնական այնպիսի նշանները, ինչպես հիդրոգենային, օքսիգենային, նեւտրոնային, կատարիոնային և մետալիկ կառուցվածքները, ենթակա մարմնամարմնի համար շնչառությունների հետ կապված է։ Օրինակներով, H2O նշանը նշում է ջերմությունը, CO2 նշանը՝ միջակայքային անիոնը։
7)Գրել։ Կերակրի աղի և շաքարի քիմիական բանաձևը։
Կերակրի աղին միջանկյա չափով համակարգչային աղի է, որը կազմվում է H2O մասնիկներից։ Այս մասնիկները պարունակում են մեծ քանակությամբ հիդրոջենային և օքսիջենային հիմաներ: Էներգային պրոցեսում, աղինը համալիրում է ընդամենը մեկ հիդրոջեն ատոմի ու երկու օքսիջեն ատոմներ։ Կերակրի աղին ունի հատուկ միջակայքային հիմք, որը ապահովում է նրա հետ կապված մի քանի գործառույթներ։
8)Ո՞ր հարկում և ո՞ր բնակարանում է ապրում ածխածին տարրը։
Երկրորդ հարկ չորրորդ բնակարան։
9)Որքա՞ն է պրոտոնի լիցքը
Ա) 0
Բ)+1
Գ)-1
Դ) Z
2)Ո՞ր օրենքի սահմանումն է «քիմիական ռեակցիայում ընդհանուր զանգվածը հավասար է ռեակցիայի հետևանք ընդհանուր զանգվածին».
Ավոգադրոյի օրենքբաղադրության հաստատունության օրենքզանգվածի պահպանման օրենք
«Քիմիական ռեակցիայում ընդհանուր զանգվածը հավասար է ռեակցիայի հետևանք ընդհանուր զանգվածին» կանոնը նկարագրում է քիմիական հարցերում զանգվածների միջև համասեռականության գնահատականը:
Ավոգադրոյի օրենքբաղադրության հաստատունության օրենքզանգվածի պահպանման օրենքը նպատակ ունի պահպանել և պահպանել ավոգադրոյի օրենքը:
3)Ինչպե՞ս է կոչվում այն թիվը, որը դրվում է ռեակցիայի հավասարման մեր քիմիական բանաձևերից առաջ,
ինդեքս
2.զանգված
գործակիցհարաբերական մոլեկուլային զանգված
Դրվում է «ինդեքս» թիվը, որը նշանակում է ռեակցիայի հավասարման մեր քիմիական բանաձևերից առաջ գործակիցը կամ մոլեկուլային զանգվածը:
Հարաբերականության համաձայն, «ինդեքս» թվը օգտագործվում է դրանով, որ սահմանված զանգվածի անդամները չեն ներառվում մյուս զանգվածի մեջ:
4)Հետևյալ ռեակցիաներից ո՞րն է միացման ռեակցիաի հավասարում,
Pb+S PbS2HgO= 2Hg + O2
3, CaCOg = CaO + CO,
5)Հետևյալ քիմիական հավասարման մեջ ո՞ր նյութն է ծածկագրված հարցական նշանի տակ,
2Mg + ? = 2MgO
2Mg + O2 = 2MgO
Տեղադրեք գործակիցները, նշե՛ք յուրաքանչյուր ռեակցիայի տեսակն ըստ մոլեկուլների թվի փոփոխության և ջերմէֆեկտի.
ш) H2 + O2 → H2O + 484 42
p) CaCO3 → CaO + CO2 — 177 42
q) Fe + O2→ Fe3O4 +1117 42
n) HgO Hg + O2 — 182 42
Առաջարկեք այնպիսի քիմիական ռեակցիայի օրինակ, որն ընթանում է տաքացման պայմաններում:Առաջարկեք քիմիական ռեակցիաների 3 օրինակ, որոնք ընթանում են սենյակային ջերմաստիճանում։Ի՞նչ միավորներով է արտահայտվում քիմիական ռեակցիայի ջերմէֆեկտը:Ո՞ր պնդումն է ճիշտ քիմիական ռեակցիային ուղեկցող ջերմային էներգիայի վերաբերյալ.
ա) միայն անջատվում է
բ) միայն կլանվում է
գ) հաստատուն մեծություն է
դ) կարող է և՛ անջատվել, և՛ կլանվել
Անվանե՛ք որեւէ մարմին, որը կարելի է պատրաստել տարբեր նյութերից:Ապակուց պատրաստված բաժակը նյո՞ւթ է, թե՞ մարմին:Հետեւյալ շարքից առանձնացրե՛ք մարմինների եւ նյութերի անունները՝
ջերմաչափ, ջուր, պարաֆին, մոմ, պղինձ, մատանի, պոլիէթիլեն,
ապարանջան, արծաթ, սեղան, փայտ, դանակ, երկաթ, ալյումին:Լրացրե՛ք բաց թողած նյութերի անունները.
ա)…….. լար բ) ………. պատառաքաղ գ) ………… գնդակ դ) …….. բաժակ ե) ………. քանոն զ) ……….. սեղանԲերված երեւույթներից ընտրե՛ք քիմիական ռեակցիաները: Ի՞նչ հատկանիշներից ելնելով կարող եք ասել, որ ընտրվածները քիմիական ռեակցիաներ են.
ա) կաղամբի թթվելը, բ) սառույցի հալվելը, գ) արեւի լուսարձակելը, դ) եր կաթե ձողի ժանգոտվելը, ե) ջրի եռալը, զ) շաքարի լուծվելը ջրում:Բերե՛ք հեղուկ և պինդ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:Բերե՛ք գազային, հեղուկ և պինդ ոչ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:
3. Պարբերական աղյուսակից դո՛ւրս գրեք բոլոր այն տարրերի քիմիական նշանները, որոնց լարիներեն անվանումների սկզբնարառը H է: Գրե՛ք նաև` այդ տարրերի հայերեն անվանումներն ու հարաբերական ատոմային զանգվածները։
Այս աղյուսակում լարիներեն անվանումների սկզբնարառը H ունենող տարրերը հետևյալն են:
Ատոմային զանգվածները՝
Hydrogen: H₂Hydrochloric Acid: HClHydrobromic Acid: HBrHydroiodic Acid: HIHydrofluoric Acid: HF
4. Պարբերական աղյուսակի կարճ (առաջին երեք) պարբերություններից դո՛ւրս գրեք բոլոր այն տարրերի քիմիական նշանները, որոնց հայերեն անվանումների սկզբնարառն Ա է: Գրե՛ք նաև` այդ տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները։
5.Հետևյալ քիմիական տարրերից երկու սյունակով դո՛ւր գրեք մետաղներն ու ոչ մետաղները.
1. Պարզել, թե ի՞նչ նյութեր են մասնակցում ռեակցիային և կանխատեսել, թե ի՞նչ նյութեր (վերջանյութեր կամ արգասիքներ) կարելի է ստանալ սկզբնական նյութերից (ելանյութերից):
Ռեակցիայի մեջ մասնակցվող նյութերը կարող են լինել շատերեք՝ սկզբնական նյութեր, վերջանյութեր, արգասիքներ, պարուստներ, պեստիցիդներ, հորմոններ, դատակներ, սենսորեր, միկրոօրգաններ
2. Որոշել ելանյութերի և վերջանյութերի քիմիական բանաձևերը:
Ելանյութերի և վերջանյութերի քիմիական բանաձևերը բավարարում են շտապող իրականացվածության ու կամ մի քանի տեսակավորվածության համար։ Ուստի, բանաձևերը կարող են տեսակավորելու համար։ Այսպես, ելանյութերի քիմիական բանաձևը ներառում է միայն հիանալիությունը ու մեկ կամ մի քանի քիմիական հատկությունները։ Վերջանյութերի քիմիական բանաձևը հիանալիությունը ներառում է պայմանավորվածությունը և վերածվածությունը այնպես, որ մեկը կարող է հաստատել անդամների միջև բանաձևավորման հետ։
Ելանյութերի քիմիական բանաձևերի մի քանի ազդեցությունները՝
3. Կազմել քիմիական ռեակցիայի ուրվագիրը:
Քիմիական հավասարումը կազմված է երկու մասից՝ ձախ և աջ:
Ելանյութերի բանաձևերը գրվում են հավասարման ձախ, իսկ վերջանյութերի բանաձևերը՝ աջ կողմում: Եթե վերցրած կամ ստացված նյութերի թիվը մեկից ավելի է, ապա այդ նյութերի բանաձևերի միջև գումարման + նշան է դրվում: Ելանյութերի և վերջանյութերի բանաձևերի միջև տեղադրվում է դեպի աջ ուղղված սլաք (→):
Ելանյութերի բանաձևերը գրվում են հավասարման ձախ, իսկ վերջանյութերի բանաձևերը՝ աջ կողմում: Եթե վերցրած կամ ստացված նյութերի թիվը մեկից ավելի է, ապա այդ նյութերի բանաձևերի միջև գումարման + նշան է դրվում: Ելանյութերի և վերջանյութերի բանաձևերի միջև տեղադրվում է դեպի աջ ուղղված սլաք (→):
4. Հավասարեցնել ռեակցիայի հավասարման աջ և ձախ մասերը.
Հաշվի առնելով, որ ռեակցիայի արգասիքների մոլեկուլները առաջանում են հենց նույն տարրերի ատոմներից, որոնցից կազմված են ելանյութերը, ինչպես նաև զանգվածի պահպանման օրենքը, որի համաձայն՝ ելանյութերի զանգվածների գումարը հավասար է վերջանյութերի զանգվածների գումարին, հավասարման աջ և ձախ մասերում գործակիցների օգնությամբ հավասարեցնում ենք յուրաքանչյուր քիմիական տարրի ատոմների թիվը և սլաքը փոխարինում ենք հավասարման (=) նշանով:
Գործակիցը թիվ է,՝որը ռեակցիայի հավասարման մեջ դրվում է քիմիական բանաձևից առաջ և ցույց է տալիս տվյալ բանաձևին համապատասխանող նյութի քանակը (1 թիվը որպես գործակից չի գրվում):
Հավասարեցնելու աջ մասը՝
գործակից=ելանյութի աջ մասըելանյութի ձախ մասըգործակից=ելանյութի ձախ մասըելանյութի աջ մասը
Հավասարեցնելու ձախ մասը՝
գործակից=ելանյութի ձախ մասըելանյութի աջ մասըգործակից=ելանյութի աջ մասըելանյութի ձախ մասը
Պայմանական նյութի քանակը՝
հավասարման=ելանյութի թիվըհավասարման=ելանյութի թիվը
Սլաքի փոխարինումը համար՝
ելանյութի թիվ=գործակից×ելանյութի թիվըելանյութի թիվ=գործակից×ելանյութի թիվը
Այսպիսով, ելանյութի թիվը հավասարման մեջ դրվում է աջ և ձախ մասերի հավասարեցման հետապնդման աջը:
էջ 11
1-1
2-4
3-1
4-3
5-3
6-2
7-1
8-1
9-1
10-2
Կարապետ Գյուլնազարյանի բլոգ 