Category Archives: Մաթեմ 2021-2022

19.05.2022 թ

Posted on by

1.Կրճատի՛ր կոտորակը.

ա. 3/12=1/4     բ.  4/16=1/4    գ.  10/12=5/6    դ. 10/15=2/3

ե. 14/21  =2/3    զ.28/40=7/10  է.45/25=9/5     ը. 45/25=9/5

2.Գտի՛ր

ա. 25-ի   1/5 մասը=5           բ . 16-ի  1/4 մասը=4

գ.35-ի   1/7 մասը=5              դ.48-ի  1/6  մասը=8

ե. 100-ի  3/10 մասը=30          զ.65-ի   2/5 մասը=26

3.Դավիթը իր ունեցած գումարի 70%-ը ծախսեց գրքեր, իսկ   30%-ը՝ գրիչներ գնելու համար: Արդյոք Դավիթը իր ամբողջ գումարը ծախսեց:

70%+30%=100%

Պատ.՝ Դավիթը իր ամբողջ գումարը ծախսել է։

4.Արտահայտեք տոկոսներով.
1/100, 2/50, ¼, 13/5, 21/10

1/100=1%

2/50=4%

1/4=25%

13/5=260%

21/10=210%

5.Ապրանքի գինը 6000դրամ էր։ Այդ գինը նախ բարձրացավ 10 %-ով, ապա իջավ նույնքան տոկոսով։ Նախնական գնի համեմատ ավելի թա՞նկ, թե՞ ավելի էժան դարձավ ապրանքը։

Ավելի էժան դարցավ

6.Կատարե՛ք գումարում  կամ  հանում

ա)5,2+1,7=6,9         
բ)14,12+5,17=19,29          
գ)7+45,58=52,58

դ)3 – 0,9=2,1
ե)12 – 9,48=2,52
զ)17,04-5=12,04

7.Հաշվի՛ր  ․
3 սմ =3/100   մ ,     1ր  =1/60       ժ ,       1գ =1/1000      կգ  ,
15սմ =15/100   մ  ,    30 ր  =1/2   ժ ,       25 գ =25/1000    կգ  ,
17 մ 50 սմ  =17,5     մ  ,    1ժ  20ր=1/3   ժ   ,  1 տ  250 կգ=1 1/4     տ

8. 80 թիվը բաժանե՛ք երկու մասի 3 ։ 5 հարաբերությամբ։

Լուծում
3 + 5 = 8
80 : 8 = 10
10 x 3 = 30
10 x 5 = 50
Պատ.՝ 30, 50

Պատմություն

Posted on by

Առաջադրանք 1

«Ժամանակ անիշխանության»

Ներկայացնել Խոսրով Երկրորդ, Անակ Պարթևի հարաբերությունները:

Ով էլ լսի իրենց պատմությունը, չի կարող ասել, որ Խոսրով Երկրորդն ու Անակ Պարթևը մոտիկ ընկերներ են եղել։ Խոսրով երկրորդը վստահելով Անակին տվել էր տուն-տեղ, իսկ վերջինս դավադրաբար սպանել էր Խոսրովին:

Հիմնավորել «Ժամանակ անիշխանության» ժամանակաշրջանը;

260-ական թվականների կեսերից հայոց գահը զավթեցին պարսից մի քանի թագաճառանգներ: Այս ժամանակաշրջանը Մովսես Խորենացին բնութագրել է որպես, «Ժամանակ անիշխանության»:

Պատմել զրադաշտականության մասին:

Օտար գահակալներն Հայաստանում իրենց զավթումները ամրապնդելու նպատակով ստիպում էին հայերին ընդուներլ զրադաշտականությունը, որը Պարսկաստանում համարվում էր պետական կրոն:

Զրադաշտականությունը հին իրանական դուալիստական կրոն է, որը ծագել է ք.ա. 10-7-րդ դարերում Զրադաշտ (Զարատուշտրա) մարգարեի քարոզչության արդյունքում: Նա իրեն հռչակել էր գլխավոր աստծո՝ Ահուրամազդայի պատգամաբեր և մերժում էր հին աստվածություններ հանդիսացող դևերի պաշտամունքը:

Նրա գրչին են վերագրում զրադաշտականների սուրբ գիրքը՝ «Ավեստայի» հնագույն մասը: Զրադաշտականության կենտրոնական գաղափարը երկու հավերժ հակադիր ուժերի՝ Ահուրամազդայի և Ահրիմանի, չարի ու բարու սկզբների պայքարի ճանաչումն է: Ահուրամազդան մարմնավորում է լույսը, բարին, ճշմարիտը և կյանքը, իսկ Ահրիմանը կամ Անհրա-Մայնյուն՝ խավարը, չարը, սուտը և մահը: Նրանց պայքարի ասպարեզը աշխարհն է, որը վերջիվերջո պետք է ավարտվի բարու սկզբի հաղթանակով:

Աղբյուրները՝ Հայոց պատմություն, էջ 126-127, Զրադաշտականություն,  

Զրադաշտականություն

Առաջադրանք 2

Տրդատ Երրորդի գահակալությունը

Հիմնավորել Տրդատ Երրորդի մեծ պատիվների արժանանալը հռոմեական կայսեր կողմից:

Տրդատ Երրորդը 297-298 թվականներին օգնել է Հռոմեացիներին հաղթել Պարսկաստանին, իսկ վերջիններս իրենց գրաված հռոմեական տարածքները վերադարձրել են իրենց տիրոջը:

Ներկայացնել կապը այս անձանց , հասկացությունների հետ Գրիգոր Լուսավորիչ, Հռիփսիմյաց կույսեր, քրիստոնեություն:

Երբ, որ Տրդատ երրորդը իմանում է Գրիգորի ով լինելու մասին, հրամայում է, որ Գրիգորին նետեն Խոր Վիրապ, որտեղ նա անցկացրել է 13 տարի: Հռիփսիմյանց քույրերը փախչելով Հռոմեացիների հետապնդումից գալիս հասնում են Հայաստան: Տրդատ Երրորդը տեսնելով կույսերից մեկին սիրահարվում է, սակայն Հռիփսիմեն մերժում է արքային: Այս ամենից հետո Տրդատ Երրորդը ծանր հիվանդանում է: Արքայաքույր Խոսրովիդուխտը երազ է տեսնում, որտեղ հենց Գրիգորն է բուժում Տրդատին: Արքան հրամայում է ազատել Գրիգորին, վերջինս գալիս, և բուժում է հայոց արքային: Դրանից հետո նրանք միասին քարոզում են քրիստոնեությունը, և Գրիգորը դարձավ հայոց առաջին կաթողիկոսը, այդ պատճառով էլ ստացավ «Գրիգոր Լուսավորիչ» անվանումը:

Ներկայացնել Մծբինի պայմանագրի նշանակությունը հայերի համար:

296 թվականին պարսիկները պարտության մատնեցին հռոմեացիներին: Ստանալով հռոմեական տարածքները, պարսիկները հարձակվեցին Հայաստանի վրա: Սակայն 297 թվականին հայ-հռոմեական ուժերը կարողացան ծնկի բերել Պարսկաստանին, իսկ պարսից արքա Ներսեհը փախնելուց հետո հաշտություն է խնդրում հայ-հռոմեկան ուժերից։ Պարսիկները որոշ տարածք զիջում են հռոմեացիներին: Իսկ 298 թվականին Մծբինում կնքվում է 40-ամյա դաշնական պարսկա-հռոմեական պայմանագիրը: Տրդատ Երրորդը վերջնականապես հաստատվում է հայոց գահին:

Աղբյուրները՝ Հայոց պատմություն,, էջ 128-130,  Հայ հին վիպաշխարհ,

Մծբինի պայմանագիր

12.05.2022թ

Posted on by

2․ Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով.

ա) 3,87=387/100,   գ) 137,56=13756/100,  ե) 1,001=1001/1000,   է) 3,5978=35978/10000,

բ) 16,99=1699/100,  դ) 0,003=3/1000,      զ) 37,1=371/10,      ը) 74,093=74093/1000։

3․ Կատարե՛ք գումարում.

ա)(–1,2) + (–3,4)=-4,6, գ) (–0,37) + (–6,23)=-6,60, ե) (–1,001) + (–2,456)=3,457,

բ) (–8,75) + (–1,25)=-9,100, դ) (–4,38) + (–2,04)-6,42, զ) (–18,203) + (–0,411)-18,614

4․ Համեմատե՛ք կոտորակները.

ա) 3,853 > 2,64 , դ) 15,899 > 14,9 , ե) 78832,91 > 78732,91 ,

բ) 72,93 < 73,851 , գ) 0,382 > 0,45 , զ) 663,0001 < 663,0002 ։

5․Կատարի՛ր բաժանում․

ա) 1000 ։ 0,25=4000 , դ) 1295 ։ 0,37=3500 ,      է) 888 : 0,37=2400,

բ) 169 ։ 1,3=1,30 ,      ե) 276 ։ 2,3=120 ,           ը) 302 : 0,2=1510 ,

գ) 7920 ։ 3,6=2200 ,    զ) 10572 ։ 8,81=1200 ,     թ) 4451 : 44,51=100

6․ AB հատվածը C կետով բաժանվում է AC և CB երկու հատվածների։ CB հատվածի երկարությունը AC հատվածի երկարության 2/3-ն է։ Գտե՛ք AB հատվածի երկարությունը, եթե CB հատվածի երկարությունը 24 սմ է։

7.Բրինձը պարունակում է 70 % օսլա, իսկ գարին՝ 60 %։  6կգ  բրնինձը և 7կգ գարին որքան օսլա են պարունակում:

04.05.2022թ

Posted on by

1. 1)7 1/3 — 8 1/6 =22/3-49/6=-5/6

2)5 1/2 — 1 1/2=11/2 — 4/3=23/6

3)2 1/3• 1 1/5= 7/3 • 6/5=14/5

4)-5/6 • 6/25=-1/5

5)-1/5 + 14/5=13/5

2.Գտնել 27 և 37 անենա փոքր բազմապատիկը որը կլինի մեր քառակուսու երկարությունը։

3. 3×+4×=84

7×=84

×=12

A C=3•12=36

C B=4• 12=48

4. Որպիսի թիվը բաժանվի 15-ի այն պետք է բաժանվի և 3-ի և 5-ի տվյալ թիվը որպիսի բաժանվի 5-ի իգրեկը պետե է լինի կամ 0 կամ 5։

5. 1)50×20։100=10

2)10×18։100=1,8

6. 75-50=25

25×3=75

7. 1)1÷12=1/12

2)1։9=1/9

3)1/12×2=1/6

4)1/9×3=13

5)1/6+1/3=1/2

6)12×1/2=6

6 օր

8.

03.05.2022թ

Posted on by

1.Գտիր ամենամեծ երկնիշ թիվը, որի թվանշանների գումարը 8 է, իսկ արտադրալը՝  15։

53

2.Կատարե՛ք գործողությունը.

ա) –3,244 + 8,01 =8,01-3,244=4,766
բ) 21,21 + (–4,8)  = 21,21-4,8 =16,41
գ) –0,34 + 7,72 =7,72 -0,34 =7,4
դ) 14,62 + (–0,37) = 14,62 -0,37=14,25
ե) –5,3 + 1,72  = – (5,3-1,72)=-3,58
զ) –0,85 + 9,46=8,61
է) 25,55 ։ (–5,5) =255,5:(-55)= – 255,5/55 =- 25555/550=
ը) 6,858 ։ (–0,9)

3.Եթե անհայտ թիվը կրկնապատկենք և նրան գումարենք 11 ապա կստանանք 49: Գտի՛ր անհայտ թիվը։

49-11=38։2=19

4.Եթե անհայտ թիվը եռապատկենք և նրան գումարենք 24 ապա կստանանք 120: Գտի՛ր անհայտ թիվը:

120-24=96:3=32
5.Եթե թվի եռապատիկը փոքրացնենք 15-ով ,ապա կստանանք 66: Գտի՛ր անհայտ թիվը։

66+15=81:2=27

6.Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք > կամ < նշանը, որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 7,21 >7,2
բ) 99,2 >98,9
գ) 55,3 < 56,4

դ) 3,285 > 3,185

28.04.2022թ  Ինքնուրույն աշխատանք

Posted on by

1.Գրե՛ք այն թիվը, որը 100 անգամ փոքր է տրված թվից.

ա) 36,62

36,62:100=0,3662  

  բ) 8,543

8,543:100=0,08543

2.Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) x – 832 = 174,

x=832+174
x=1006
բ) 1405 – x = 108,

1405-108
x=1297
գ) x + 818 = 896,

x=896-818
x=78
դ) 2x+6=36

2×=36-6

2×=30

×=15

3.Կատարե՛ք բաժանում.

ա) 8,368 ։ 2=4,184

բ) 17,024 ։ 4=4,256

գ) 0,0225 ։ 0,5=0,045

4.Կատարե՛ք գումարում  կամ  հանում
3,12+1,5=4,62          4,12-3,17=0,95                   7+145,58=152,58

32,9-12,8=20,1      48,28-13,28=35         

    158 -46,04=111,96

-25+58=33       -68-56=-124          -69+89=20       -100-(-36)=-64

-3/5+3/5 =0    

-12/10-7/10=-19/10     

21/36-5/6 =-9/36=-1/4

5.Տասնորդական կոտորակները ներկայացնել դիրքային գրառման տեսքով․
12/10  =1,2       136/100 =1,36     4/1000=0,004     17/10=1,7         21/10.000=0,0021

6.Գտիր այն թիվը, որի   20 %-ը հավասար է 60-ի:

ו20÷100=60

×=300

Պատ.՝300

7.6800-ը փոքրացրու 15%-ով : Գրի՛ր որքանով փոքրացավ թիվը ։

6800×15÷100=1020

Պատ.՝1020-ով